سرطان کولورکتال که به نام‌های سرطان روده بزرگ یا سرطان کولون نیز شناخته می‌شود، یکی از شایع‌ترین انواع سرطان در جهان است. این بیماری زمانی آغاز می‌شود که سلول‌های پوشاننده روده بزرگ یا راست روده (رکتوم) به صورت غیرقابل کنترلی رشد می‌کنند.
چگونه پولیپ‌ها به سرطان تبدیل می‌شوند؟
بسیاری از موارد سرطان کولورکتال از پولیپ‌های آدنوماتوز آغاز می‌شوند. این پولیپ‌ها در ابتدا توده‌های کوچک و خوش‌خیم در دیواره داخلی روده بزرگ هستند. با گذشت زمان (معمولاً سال‌ها)، برخی از این پولیپ‌ها می‌توانند به تدریج تغییر کرده و به تومورهای سرطانی تبدیل شوند.
عوامل خطر: چه کسانی در معرض خطر بیشتری هستند؟
سن: خطر این سرطان پس از ۵۰ سالگی به طور قابل توجهی افزایش می‌یابد.
سابقه خانوادگی و ژنتیک: داشتن خویشاوند درجه یک مبتلا به این سرطان یا سندرم‌های ارثی خاص (مانند سندرم لینچ) خطر را افزایش می‌دهد.
سبک زندگی: رژیم غذایی پرچرب و کم‌فیبر، مصرف زیاد گوشت قرمز و فرآوری‌شده، سیگار کشیدن، مصرف الکل و چاقی.
بیماری‌های التهابی روده: مانند کولیت اولسراتیو یا بیماری کرون.
علائم هشداردهنده: چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
در مراحل اولیه، سرطان کولورکتال ممکن است هیچ علامتی ایجاد نکند. با پیشرفت بیماری، علائم زیر ممکن است ظاهر شوند:
تغییر پایدار در عادات دفع: (اسهال، یبوست یا تغییر قطر مدفوع که بیش از چند روز طول بکشد)
خون در مدفوع: (خون روشن یا تیره)
دردهای شکمی یا کرامپ‌های مداوم
احساس تخلیه ناقص روده پس از دفع
ضعف و خستگی شدید و مداوم
کاهش وزن غیرقابل توضیح
اهمیت حیاتی غربالگری: بهترین سلاح برای پیشگیری
از آنجا که این سرطان در مراحل اولیه اغلب بی‌علامت است، غربالگری منظم کلید تشخیص زودهنگام و حتی پیشگیری است. روش اصلی غربالگری، کولونوسکوپی است که نه تنها برای تشخیص، بلکه برای برداشتن پولیپ‌ها قبل از سرطانی شدن نیز استفاده می‌شود. معمولاً توصیه می‌شود افراد با خطر متوسط، غربالگری را از ۴۵ تا ۵۰ سالگی آغاز کنند.
گزینه‌های درمان: امیدواری به بهبود کامل
پیشرفت‌های چشمگیر در پزشکی، چشم‌انداز درمان سرطان کولورکتال را به طور قابل توجهی بهبود بخشیده است. برنامه درمانی بر اساس مرحله بیماری، محل تومور و سلامت کلی بیمار تعیین می‌شود:
جراحی: درمان اصلی در مراحل اولیه است که در آن بخشی از روده همراه با تومور برداشته می‌شود.
شیمی‌درمانی: اغلب قبل یا بعد از جراحی برای از بین بردن سلول‌های سرطانی باقیمانده استفاده می‌شود.
پرتودرمانی: به ویژه برای سرطان‌های ناحیه راست روده کاربرد دارد.
درمان‌های هدفمند و ایمونوتراپی: این درمان‌های نوین به طور خاص برای انواع خاصی از تومورها استفاده می‌شوند.
سرطان کولورکتال در صورت تشخیص در مراحل اولیه، به طور بالقوه قابل درمان است. با آگاهی از عوامل خطر، توجه به علائم هشداردهنده و انجام غربالگری به موقع، می‌توان گام‌های مؤثری برای پیشگیری و مقابله با این بیماری برداشت. در صورت مشاهده هر یک از علائم یا داشتن عوامل خطر، با یک متخصص گوارش مشورت کنید.
دکتر علیرضا ایزدی جراح برجسته در تهران با تخصص در جراحی کولورکتال و لاپاراسکوپی پیشرفته می‌باشد. ایشان با آموزش نزد برجسته‌ترین اساتید جهانی، استانداردهای […]
