تحریک مکرر مغناطیسی مغز (rTMS) یک روش غیرتهاجمی و تایید شده توسط FDA است که از پالس‌های مغناطیسی برای تحریک سلول‌های عصبی در مناطق خاصی از مغز استفاده می‌کند. این روش عمدتاً برای درمان اختلالات عصبی و روانپزشکی به کار می‌رود، از جمله:
افسردگی (به ویژه موارد مقاوم به درمان)
اختلالات اضطرابی
بیماری پارکینسون
سندرم‌های درد مزمن
وزوز گوش (زنگ زدن گوش)
بازیابی پس از سکته مغزی و توانبخشی شناختی
نحوه عملکرد rTMS
در طول جلسه rTMS:
یک کویل مغناطیسی در نزدیکی پوست سر و بر روی مناطق خاصی از مغز قرار می‌گیرد
پالس‌های مغناطیسی کوتاه و مکرر، نورون‌ها را در مناطق مرتبط با خلق‌وخو، حرکت یا شناخت تحریک می‌کنند
این تحریک به بازگرداندن فعالیت طبیعی مغز در مدارهای عصبی کمک می‌کند
برخلاف الکتروشوک درمانی (ECT)، روش rTMS:
✔ نیاز به بیهوشی ندارد
✔ بی‌درد و غیرتهاجمی است
✔ عوارض جانبی بسیار کمی دارد
موارد کاربرد rTMS
1. افسردگی و اختلالات خلقی
موثر برای افسردگی مقاوم به درمان (زمانی که داروها پاسخ نمی‌دهند)
ناحیه قشر پیش‌پیشانی پشتی جانبی (DLPFC) را که در تنظیم خلق‌وخو نقش دارد، تحریک می‌کند
2. بیماری پارکینسون و اختلالات حرکتی
باعث بهبود عملکرد حرکتی و کاهش لرزش می‌شود
مناطق مغزی کنترل‌کننده حرکت را هدف قرار می‌دهد
3. درد مزمن و میگرن
به تنظیم مسیرهای درک درد کمک می‌کند
علائم درد نوروپاتیک و فیبرومیالژیا را کاهش می‌دهد
4. توانبخشی شناختی و عصبی
به بازیابی پس از سکته مغزی از طریق تقویت نوروپلاستیسیتی کمک می‌کند
حافظه و شناخت را در بیماران آلزایمری بهبود می‌بخشد
مزایای rTMS
✅ روشی غیرتهاجمی و بدون دارو
✅ نیاز به بیهوشی یا دوره نقاهت ندارد
✅ عوارض جانبی خفیف (مانند سردرد یا ناراحتی موقت پوست سر)
✅ درمان سرپایی (نیاز به بستری شدن ندارد)
چه افرادی کاندید مناسبی برای rTMS هستند؟
rTMS ممکن است برای بیمارانی توصیه شود که:
به داروهای ضدافسردگی یا روان‌درمانی پاسخ نداده‌اند
عوارض جانبی داروها را تجربه می‌کنند
به دنبال درمانی غیرجراحی و بدون دارو برای علائم عصبی هستند
جمع‌بندی
rTMS یک روش ایمن، موثر و نوین برای درمان انواع بیماری‌های مرتبط با مغز است. با ریسک بسیار کم و میزان موفقیت بالا در درمان افسردگی، پارکینسون و درد مزمن، این روش امید جدیدی برای بیمارانی است که به دنبال جایگزینی برای درمان‌های سنتی هستند.
