

دکتر علیرضا سالک مقدم متخصص آلرژی و ایمونولوژیست برجسته مقیم تهران است که به دلیل فعالیت گسترده خود در زمینه […]
متخصص آلرژی و ایمونولوژی یک پزشک فوقتخصص است که در زمینه تشخیص، درمان و مدیریت جامع بیماریهای ناشی از سیستم ایمنی بدن فعالیت میکند. این حوزه تخصصی، طیف وسیعی از مشکلات را پوشش میدهد؛ از آلرژیهای شایع و آسم گرفته تا اختلالات پیچیده و نادری که در آنها سیستم ایمنی دچار اختلال عملکرد میشود.
این متخصصان پس از اتمام دوره پزشکی عمومی و دوره تخصصی (اغلب داخلی یا اطفال)، دوره فلوشیپ فوقتخصصی خود را در زمینه آلرژی و ایمونولوژی میگذرانند تا به کارشناسان سیستم دفاعی بدن تبدیل شوند.
حوزه فعالیت این متخصصان به دو دسته اصلی تقسیم میشود:
این بیماریها زمانی رخ میدهند که سیستم ایمنی بدن به طور اغراقآمیزی به موادی بیضرر (که آلرژن نامیده میشوند) واکنش نشان میدهد. از جمله:
آلرژیهای محیطی: مانند تب یونجه (رینیت آلرژیک)، ورم ملتحمه آلرژیک (چشمهای قرمز و خارشدار) و واکنش به گرده گیاهان، گرد و غبار، کپک و موی حیوانات.
آلرژیهای غذایی: مانند واکنش به بادام زمینی، مغزهای درختی، شیر، تخممرغ و غذاهای دریایی.
آلرژیهای پوستی: مانند اگزما (درماتیت آتوپیک)، کهیر (urticaria) و درماتیت تماسی.
واکنشهای شدید آلرژیک (آنافیلاکسی): یک واکنش تهدیدکننده زندگی که نیاز به اقدام فوری اورژانسی دارد.
این اختلالات مربوط به خود سیستم ایمنی هستند، جایی که سیستم ایمنی یا کمکار است یا به اشتباه به بافتهای خود بدن حمله میکند. این موارد شامل:
بیماریهای نقص ایمنی اولیه (PIDD): گروهی از بیش از ۴۰۰ بیماری نادر و اغلب ارثی که در آن بخشی از سیستم ایمنی缺失 یا به درستی کار نمیکند و فرد را مستعد عفونتهای مکرر و شدید میکند.
بیماریهای خودایمنی: شرایطی که در آن سیستم ایمنی به اشتباه به بافتهای سالم بدن حمله میکند (مانند لوپوس، واسکولیت و برخی بیماریهای التهابی روده).
عفونتهای مکرر و غیرمعمول: که میتوانند نشاندهنده یک مشکل زمینهای در سیستم ایمنی باشند.
متخصصان آلرژی مانند کارآگاهانی هستند که منشأ مشکل سیستم ایمنی را پیدا میکنند:
تستهای تخصصی تشخیصی: از جمله تست پوستی (پریک تست)، تست پچ و آزمایشهای پیشرفته خون برای شناسایی آلرژنهای خاص یا ارزیابی عملکرد سیستم ایمنی.
طرح درمانی شخصیسازی شده: درمان برای هر بیمار منحصر به فرد است و میتواند شامل موارد زیر باشد:
آموزش اجتناب از آلرژن: آموزش بیماران برای چگونگی حداقل کردن مواجهه با عوامل محرک.
دارودرمانی: تجویز آنتیهیستامینها، اسپریهای بینی، اسپریهای استنشاقی (برای آسم) یا داروهای بیولوژیک برای کنترل علائم.
ایمونوتراپی (حساسیتزدایی): یک درمان بلندمدت و با پتانسیل که با تزریق منظم یا قطرههای زیرزبانی، سیستم ایمنی را به تدریج به آلرژنها عادت میدهد و منجر به تسکین پایدار علائم میشود.
توانمندسازی بیمار: آموزش بیماران برای درک و مدیریت مؤثر شرایط مزمن خود.
ارتباط حیاتی با بیماری آسم
این متخصصان، کارشناسان بیماری آسم نیز هستند. از آنجایی که آلرژی و آسم اغلب به هم مرتبط هستند (حالتی به نام آسم آلرژیک)، آنها بهطور منحصربهفردی صلاحیت مدیریت همزمان هر دو شرایط را دارند و مراقبتهای جامعی ارائه میدهند که تمام جنبههای سلامت تنفسی بیمار را پوشش میدهد.
با افزایش جهانی آلرژیها و بیماریهای خودایمنی، نقش این متخصصان حیاتیتر از همیشه است. مراجعه به آنها میتواند:
از عوارض جدی ناشی از واکنشهای آلرژیک و عفونتها جلوگیری کند.
با کاهش علائم ناتوانکننده، کیفیت زندگی را به طور چشمگیری بهبود بخشد.
برای بیماران مبتلا به مشکلات پیچیده و توضیحناپذیر سیستم ایمنی، وضوح و یک مسیر روشن فراهم کند.
اگر از آلرژیهای مداوم، آسم یا مشکوک به یک اختلال سیستم ایمنی رنج میبرید، مشاوره با یک متخصص آلرژی و ایمونولوژی، کلید دستیابی به یک تشخیص دقیق و یک برنامه مدیریتی مؤثر و شخصی است.