سرطان کلیه که با نام تخصصی کارسینوم سلول کلیوی (RCC) نیز شناخته میشود، یکی از ده سرطان شایع در بزرگسالان است. این سرطان زمانی آغاز میشود که سلولهای سالم در کلیهها جهش یافته و به صورت غیرقابل کنترلی رشد میکنند و تشکیل یک توده یا تومور میدهند. تشخیص به موقع این سرطان به دلیل موقعیت عمقی کلیهها در پشت حفره شکمی، گاهی با چالش همراه است.
علل و عوامل خطر: چه کسانی بیشتر در معرض هستند؟
اگرچه علت دقیق سرطان کلیه همیشه مشخص نیست، چندین عامل میتواند خطر ابتلا را به طور قابل توجهی افزایش دهد:
سیگار کشیدن: خطر را تا دو برابر افزایش میدهد.
چاقی و اضافه وزن: تغییرات هورمونی ناشی از چاقی میتواند یک عامل محرک باشد.
فشار خون بالا (هایپرتنشن).
سابقه خانوادگی: به ویژه در خویشاوندان درجه یک.
برخی سندرمهای ژنتیکی ارثی: مانند بیماری ون هیپل-لینداو (VHL).
سابقه طولانیمدت دیالیز برای نارسایی کلیه.
علائم هشداردهنده: نشانههایی که نباید نادیده گرفته شوند
در مراحل اولیه، سرطان کلیه اغلب هیچ علامتی ایجاد نمیکند. با پیشرفت بیماری، علائم زیر ممکن است ظاهر شوند:
هماچوری: مشاهده خون در ادرار که ممکن است به رنگ صورتی، قرمز یا کوکاکولا باشد.
درد پایدار در یک طرف پهلو یا کمر که به جلو کشیده نمیشود.
یک توده یا برآمدگی در ناحیه پهلو یا شکم.
کاهش وزن ناخواسته و بدون دلیل.
خستگی مفرط و مداوم.
تبهای متناوب که منشأ عفونی ندارند.
کمخونی (آنمی).
راههای تشخیص: چگونه سرطان کلیه تأیید میشود؟
تستهای تصویربرداری: این روشها اغلب به طور اتفاقی هنگام بررسی مشکل دیگری، تومور را کشف میکنند.
سونوگرافی: روشی ساده و بدون درد برای بررسی اولیه.
سیتی اسکن با کنتراست: دقیقترین روش برای تشخیص، مرحلهبندی و برنامهریزی درمان سرطان کلیه.
امآرآی (MRI): در برخی موارد برای بررسی دقیقتر تومور استفاده میشود.
نمونهبرداری (بیوپسی): در این روش، با هدایت سونوگرافی یا سیتی، یک سوزن نازک وارد تومور شده و نمونه کوچکی از بافت برای بررسی پاتولوژی برداشته میشود.
گزینههای درمانی: رویکردی شخصیسازی شده
درمان سرطان کلیه به شدت به اندازۀ تومور، مرحله بیماری، نوع سلول سرطانی و سلامت کلی بیمار بستگی دارد.
۱. جراحی (درمان اصلی برای تومورهای موضعی):
نفرکتومی جزئی: در این روش، فقط تومور و مقدار کمی از بافت سالم اطراف آن برداشته میشود و بقیه کلیه حفظ میگردد. این روش امروزه استاندارد طلایی برای تومورهای کوچکتر است.
نفرکتومی رادیکال: در این روش، کل کلیه، غده فوق کلیه و غدد لنفاوی اطراف برداشته میشود. این روش برای تومورهای بزرگتر یا مواردی که تومور رگ اصلی کلیه را درگیر کرده باشد، استفاده میشود.
۲. درمانهای موضعی برای تومورهای کوچک :
برای بیمارانی که شرایط جراحی را ندارند، از روشهایی مانند کرایوآبلیشن (انجماد تومور) یا RF Ablation (سوزاندن تومور با امواج رادیویی) استفاده میشود.
۳. درمانهای سیستمیک برای بیماری پیشرفته (متاستاتیک):
درمانهای هدفمند : این داروهای هوشمند، مسیرهای خاص رشد و عروقرسانی تومور را مسدود میکنند (مانند Sunitinib, Pazopanib).
ایمونوتراپی : این داروها سیستم ایمنی بدن بیمار را برای شناسایی و حمله به سلولهای سرطانی تقویت میکنند (مانند Nivolumab, Ipilimumab). ایمونوتراپی انقلابی در درمان سرطان کلیه پیشرفته ایجاد کرده است.
شیمیدرمانی و پرتودرمانی: نقش محدودتری در سرطان کلیه دارند و معمولاً برای برخی انواع خاص یا کاهش علائم استفاده میشوند.
اهمیت غربالگری و آینده درمان
پیشرفتهای چشمگیر در درمانهای هدفمند و ایمونوتراپی، چشمانداز بیماران مبتلا به سرطان کلیه پیشرفته را به طور قابل توجهی بهبود بخشیده است. با این حال، تشخیص زودهنگام هنوز کلید طلایی برای درمان با کمترین تهاجم و بهترین نتیجه است.
اگر شما نیز دارای عوامل خطر هستید یا علائم مشکوکی مانند خون در ادرار را تجربه میکنید، مراجعه به یک متخصص اورولوژی برای بررسیهای دقیق، نخستین و مهمترین گام به سوی سلامت است.
دکتر احمدرضا رفعتی از متخصصین برجسته اورولوژی و ناباروری مردان در تهران است که با تخصص در اندویورولوژی و لاپاراسکوپی پیشرفته و فلوشیپ ناباروری از مرکز […]
دکتر مجتبی عاملی از برجستهترین اورولوژیستهای کشور با تخصص در: جراحیهای اندویورولوژی و لاپاراسکوپی درمان سنگهای کلیه و مجاری ادراری جراحیهای پروستات […]
