سوءتغذیه وضعیتی است که در اثر کمبود مواد مغذی ضروری یا اختلال در جذب آنها ایجاد می‌شود. این مشکل می‌تواند ناشی از رژیم غذایی ناکافی، بیماری‌های مزمن یا ترکیبی از هر دو باشد.
انواع سوءتغذیه
کمبود انرژی-پروتئین:
لاغری شدید (Wasting)
کوتاه‌قدی (Stunting)
کم‌وزنی (Underweight)
کمبود ریزمغذی‌ها:
کمبود آهن (آنمی)
کمبود ویتامین A
کمبود ید
کمبود روی
تغذیه بیش از حد:
چاقی
بیماری‌های متابولیک
علل اصلی سوءتغذیه
✓ فقر و ناامنی غذایی
✓ بیماری‌های گوارشی (سلیاک، کرون)
✓ عفونت‌های مزمن
✓ مشکلات روانی (بی‌اشتهایی عصبی)
✓ مصرف الکل و مواد مخدر
عوارض جدی سوءتغذیه
در کودکان:
✓ اختلال رشد جسمی و مغزی
✓ کاهش ضریب هوشی
✓ افزایش مرگ‌ومیر
در بزرگسالان:
✓ ضعف سیستم ایمنی
✓ افزایش خطر بیماری‌های قلبی
✓ پوکی استخوان
✓ اختلال در ترمیم زخم
راهکارهای درمان و پیشگیری
مداخلات پزشکی:
مکمل‌های غذایی درمانی
درمان بیماری‌های زمینه‌ای
برنامه‌های تغذیه بیمارستانی
برنامه‌های جامعه‌محور:
✓ غنی‌سازی مواد غذایی
✓ آموزش تغذیه به مادران
✓ مکمل‌یاری ویتامین A و آهن
استراتژی‌های جهانی:
برنامه شیر مدرسه
بسته‌های حمایتی غذایی
مشاوره تغذیه رایگان
آمارهای هشداردهنده (منبع: WHO)
45% مرگ‌ومیر کودکان زیر 5 سال مرتبط با سوءتغذیه است
1.9 میلیارد نفر در جهان اضافه‌وزن دارند
462 میلیون نفر کم‌وزن هستند
چه زمانی به متخصص مراجعه کنیم؟
کاهش وزن ناخواسته
تورم غیرعادی (ادم)
ریزش مو شدید
عدم بهبود زخم‌ها
خستگی مزمن
مراکز درمانی معتبر:
📍 انستیتو تحقیقات تغذیه ایران
📍 بیمارستان امام خمینی
پرسش‌های متداول
آیا چاقی نوعی سوءتغذیه است؟
بله، دریافت بیش از حد مواد غذایی نامناسب نیز نوعی سوءتغذیه محسوب می‌شود.
آیا سوءتغذیه قابل درمان است؟
در بسیاری از موارد با مداخله به موقع کاملاً قابل درمان است.
بهترین راه پیشگیری چیست؟
تغذیه متنوع و متعادل همراه با غربالگری دوره‌ای.
نکات کلیدی برای پیشگیری
✔ مصرف روزانه میوه و سبزیجات
✔ استفاده از پروتئین‌های باکیفیت
✔ پایش رشد کودکان
✔ معاینات دوره‌ای تغذیه‌ای
بهاره غفاری دهکردی متخصص تغذیه و رژیم‌درمانی دارای پروانه نظام پزشکی شماره ت-۶۲۰۸ و فارغ‌التحصیل دانشگاه شهید بهشتی تهران است. با بیش از ۵ سال تجربه […]
