اختلال پانیک یا هراس یکی از اختلالات جدی روانی است که با حملات ناگهانی و مکرر پانیک مشخص می‌شود—اپیزودهایی شدید از ترس و اضطراب که به‌طور غیرمنتظره و بدون محرک مشخصی رخ می‌دهند. این حملات می‌توانند چند دقیقه طول بکشند و معمولاً با علائمی مانند تپش شدید قلب، تنگی نفس، درد قفسه سینه، سرگیجه، تعریق، لرز و ترس از دست دادن کنترل یا مرگ همراه هستند.
اختلال پانیک معمولاً در اواخر نوجوانی یا اوایل بزرگسالی آغاز می‌شود، اما ممکن است در هر سنی بروز پیدا کند. این اختلال میلیون‌ها نفر را در سراسر جهان تحت تأثیر قرار داده و در صورت درمان‌نشدن، می‌تواند عملکرد روزمره، روابط اجتماعی و کیفیت زندگی فرد را به‌شدت کاهش دهد.
علائم رایج اختلال پانیک شامل نگرانی مداوم درباره وقوع حملات جدید، اجتناب از مکان‌ها یا موقعیت‌هایی که قبلاً حمله در آن‌ها رخ داده است و ترس همیشگی از حمله بعدی می‌باشد. این اضطراب‌های پیش‌نگر اغلب باعث تغییر رفتار و در نهایت انزوای اجتماعی و اجتناب از فعالیت‌های روزمره می‌شوند.
علت دقیق این اختلال مشخص نیست، اما ترکیبی از عوامل ژنتیکی، زیستی و محیطی در بروز آن نقش دارند. رویدادهای استرس‌زا، سابقه خانوادگی اختلالات اضطرابی و تغییرات بزرگ در زندگی، از جمله عوامل خطر هستند.
درمان‌های مؤثر شامل درمان شناختی-رفتاری (CBT) است که به شناسایی و اصلاح الگوهای فکری منجر به حملات پانیک کمک می‌کند. همچنین داروهایی مانند مهارکننده‌های بازجذب سروتونین (SSRIs) نیز می‌توانند مؤثر باشند. ایجاد تغییراتی در سبک زندگی مانند ورزش منظم، مدیریت استرس و استفاده از تکنیک‌های آرام‌سازی نیز نقش مهمی در بهبود دارند.
اگر شما یا یکی از نزدیکانتان به‌طور مکرر دچار حملات پانیک می‌شوید، مشاوره با متخصص سلامت روان می‌تواند تأثیر قابل‌توجهی در بهبود و افزایش کیفیت زندگی داشته باشد. تشخیص زودهنگام و درمان مناسب، کلید مدیریت موفق این اختلال است.
