اختلال استرس پس از سانحه (Post-Traumatic Stress Disorder یا PTSD) یک وضعیت جدی روانی است که ممکن است پس از تجربه یا مشاهده یک رویداد تروماتیک در فرد ایجاد شود. این رویدادها می‌توانند شامل جنگ، بلایای طبیعی، تصادفات شدید، تجاوز جنسی یا جسمی، یا هر موقعیت تهدیدکننده زندگی باشند. PTSD می‌تواند افراد در هر سن و با هر پیش‌زمینه‌ای را تحت تأثیر قرار دهد و در صورت درمان نشدن، به‌طور قابل توجهی کیفیت زندگی فرد را کاهش دهد.
علائم رایج PTSD شامل افکار مزاحم، فلاش‌بک، کابوس، اضطراب شدید و بی‌حسی احساسی است. افراد ممکن است با مشکلات خواب، تحریک‌پذیری، افسردگی و تمایل به اجتناب از موقعیت‌ها یا افراد مرتبط با رویداد تروماتیک نیز مواجه شوند. این علائم ممکن است ظرف چند هفته پس از وقوع حادثه ظاهر شوند یا حتی سال‌ها بعد بروز کنند و اغلب عملکرد روزمره، روابط و کار فرد را مختل می‌کنند.
PTSD در اثر واکنش مغز به استرس شدید ایجاد می‌شود. همه افرادی که حادثه‌ای تروماتیک را تجربه می‌کنند به PTSD دچار نمی‌شوند، اما برخی عوامل خطر مانند سابقه بیماری روانی، نبود حمایت اجتماعی یا قرار گرفتن مکرر در معرض تروما می‌توانند احتمال ابتلا را افزایش دهند.
درمان PTSD در صورتی که به‌درستی انجام شود، بسیار مؤثر است. روش‌های رایج درمان شامل رفتاردرمانی شناختی (CBT)، پردازش مجدد با حرکات چشم (EMDR) و مصرف داروهایی مانند ضدافسردگی‌هاست. تشخیص زودهنگام و کمک گرفتن از متخصص روان‌درمانی نقش کلیدی در مدیریت علائم و بهبودی دارد.
افزایش آگاهی درباره PTSD بسیار مهم است. با حمایت مناسب و درمان مؤثر، افراد مبتلا به این اختلال می‌توانند زندگی سالم و پرباری داشته باشند. اگر شما یا یکی از اطرافیانتان علائم PTSD را تجربه می‌کنید، مراجعه به یک روان‌درمانگر متخصص اولین گام در مسیر بهبودی خواهد بود.
