سرطان مری زمانی رخ می‌دهد که سلول‌های بدخیم (سرطانی) در دیواره مری – لوله‌ای عضلانی که حلق را به معده متصل می‌کند – شروع به رشد غیرقابل کنترل می‌کنند. این بیماری می‌تواند در هر قسمت از مری ایجاد شود و در مراحل پیشرفته، بلع غذا و حتی مایعات را با مشکل جدی مواجه کند.
انواع اصلی سرطان مری
دو نوع شایع این سرطان عبارتند از:
کارسینوم سلول سنگفرشی: این نوع معمولاً در قسمت‌های میانی و فوقانی مری ایجاد می‌شود و ارتباط قوی با مصرف سیگار و الکل دارد.
آدنوکارسینوم: این نوع که امروزه شایع‌تر است، عمدتاً در قسمت پایینی مری و نزدیک به معده بروز می‌کند و اغلب با بیماری ریفلاکس مزمن (GERD) و عارضه مری بارت در ارتباط است.
عوامل خطر: چه کسانی بیشتر در معرض هستند؟
مصرف دخانیات و الکل: این دو عامل، به ویژه وقتی با هم ترکیب شوند، خطر را به شدت افزایش می‌دهند.
ریفلاکس معده به مری (GERD) و مری بارت: تماس طولانی‌مدت اسید معده با مری می‌تواند به سلول‌ها آسیب زده و منجر به تغییرات پیش‌سرطانی (مری بارت) شود.
چاقی: افزایش فشار روی معده می‌تواند باعث ریفلاکس شدیدتر شود.
رژیم غذایی: مصرف کم میوه و سبزیجات و مصرف غذاهای بسیار داغ.
سن و جنسیت: این بیماری در افراد بالای ۵۵ سال و در مردان شایع‌تر است.
علائم هشداردهنده: نشانه‌هایی که نباید نادیده گرفته شوند
در مراحل اولیه ممکن است علامت واضحی وجود نداشته باشد، اما با پیشرفت تومور، علائم زیر ظاهر می‌شوند:
دیسفاژی (اختلال در بلع): این علامت، کلیدی‌ترین نشانه است. ابتدا در بلع غذاهای جامد و در مراحل پیشرفته، حتی در بلع مایعات نیز مشکل ایجاد می‌شود.
کاهش وزن ناخواسته و قابل توجه
درد یا احساس سوزش در قفسه سینه، گاهی شبیه به سوزش سر دل
سرفه یا گرفتگی صدای مداوم
استفراغ خونی یا دفع مدفوع سیاه رنگ (ملنا)
راه‌های تشخیص: از آندوسکوپی تا مرحله‌بندی
آندوسکوپی فوقانی: روش اصلی تشخیص است. در این روش، یک لوله منعطف مجهز به دوربین از طریق دهان وارد مری می‌شود و پزشک می‌تواند مستقیماً ناحیه مورد نظر را مشاهده و از آن نمونه‌برداری (بیوپسی) کند.
تست‌های تصویربرداری: مانند سیتی اسکن و PET-CT برای تعیین دقیق مرحله بیماری و بررسی گسترش آن به غدد لنفاوی یا سایر اندام‌ها.
گزینه‌های درمان: یک نبرد چندوجهی
درمان سرطان مری کاملاً به نوع سرطان، مرحله آن، محل دقیق و سلامت کلی بیمار بستگی دارد و اغلب شامل یک رویکرد ترکیبی است:
جراحی: برداشتن بخشی یا تمام مری (ازوفاژکتومی) یک روش رایج، به ویژه در مراحل ابتدایی است.
شیمی‌درمانی: استفاده از داروها برای از بین بردن سلول‌های سرطانی که معمولاً قبل یا بعد از جراحی و یا به صورت همزمان با پرتودرمانی استفاده می‌شود.
پرتودرمانی: استفاده از پرتوهای پرانرژی برای نابودی سلول‌های سرطانی که اغلب همراه با شیمی‌درمانی (شیمی‌پرتودرمانی) به کار می‌رود.
درمان‌های هدفمند و ایمونوتراپی: این درمان‌های نوین برای انواع خاصی از تومورها امیدبخش بوده و با هدف قرار دادن مکانیسم‌های خاص رشد سرطان عمل می‌کنند.
آگاهی از عوامل خطر و توجه به علائم اولیه، به‌ویژه اختلال در بلع، می‌تواند منجر به تشخیص زودهنگام شود. در صورت مشاهده چنین علائمی، مراجعه فوری به یک متخصص گوارش یا جراح قفسه سینه حیاتی است، چرا که تشخیص و درمان به موقع، تأثیر چشمگیری در نتیجه درمان دارد.
