بیماریهای لثه از شایعترین اما در عین حال نادیدهگرفتهشدهترین مشکلات دهان و دندان هستند. بسیاری از افراد بیشتر به سلامت دندانهای خود توجه میکنند، در حالی که لثهها نقش بسیار مهمی در نگهداری و استحکام دندانها دارند. بدون لثههای سالم، حتی قویترین دندانها نیز نمیتوانند در جای خود باقی بمانند. از آنجایی که بیماریهای لثه اغلب بدون درد شروع میشوند، آگاهی و پیشگیری بهترین راه برای حفظ سلامت دهان است.
بیماری لثه چیست؟
بیماریهای لثه به عفونتها و التهابهایی گفته میشود که بافتهای نگهدارنده دندان را درگیر میکنند. این بیماری معمولاً از تجمع باکتریها در امتداد خط لثه آغاز میشود و اگر به موقع درمان نشود، پیشرفت میکند. دو نوع اصلی آن عبارتاند از:
ژینژیویت: مرحله اولیه بیماری که با قرمزی، تورم و خونریزی لثه همراه است. در این مرحله، بیماری کاملاً قابل درمان و برگشتپذیر است.
پریودنتیت: مرحله پیشرفتهتر که در آن عفونت به عمق بافتها و استخوان فک میرسد و باعث لق شدن یا از دست دادن دندان میشود.
هر دو نوع کاملاً قابل پیشگیریاند، اما بسیاری از افراد به دلیل عادتهای نادرست یا عوامل محیطی دچار آنها میشوند.
دلایل رایج بیماریهای لثه
بیماری لثه معمولاً با پلاک شروع میشود؛ لایهای چسبناک از باکتریها که روی دندانها تشکیل میشود. اگر پلاک بهطور منظم پاک نشود، به جرم تبدیل شده و لثه را تحریک میکند. عوامل زیر خطر ابتلا را افزایش میدهند:
مسواک نزدن و نخ دندان نکشیدن صحیح
سیگار کشیدن یا مصرف تنباکو
تغییرات هورمونی (بارداری، یائسگی)
دیابت و ضعف سیستم ایمنی
عوامل ژنتیکی
استرس و تغذیه نامناسب
شناخت این عوامل به کاهش خطر و انتخاب سبک زندگی سالمتر کمک میکند.
علائم مهمی که نباید نادیده بگیرید
بیماری لثه اغلب بیصدا شروع میشود و بسیاری از افراد تا زمانی که بیماری پیشرفت نکند، دردی احساس نمیکنند. علائم رایج عبارتاند از:
قرمزی، تورم یا حساسیت لثه
خونریزی هنگام مسواک یا نخ دندان
بوی بد دهان
تحلیل لثه و بلندتر دیده شدن دندانها
حساسیت هنگام جویدن
لق شدن دندانها در مراحل پیشرفته
در صورت مشاهده هر یک از این نشانهها، مراجعه سریع به دندانپزشک ضروری است.
روشهای درمان بیماری لثه
نوع درمان به میزان پیشرفت بیماری بستگی دارد. برای مراحل اولیه، جرمگیری و بهبود بهداشت دهان کافی است. در مراحل پیشرفتهتر، درمانهای زیر ممکن است لازم باشد:
جرمگیری عمقی (Scaling & Root Planing) برای پاکسازی زیر خط لثه
داروها یا محلولهای ضدباکتری برای کنترل عفونت
لیزرتراپی در برخی موارد
جراحیهای لثه مانند فلپ و پیوند استخوان
پیشرفتهای جدید در دندانپزشکی باعث شده درمانها سریعتر، کمتهاجمیتر و مؤثرتر باشند.
راههای ساده برای پیشگیری از بیماری لثه
پیشگیری همواره بهترین و کمهزینهترین راه است. برای داشتن لثههای سالم:
دوبار در روز با مسواک نرم مسواک بزنید
روزانه نخ دندان بکشید
حداقل دو بار در سال به دندانپزشک مراجعه کنید
مصرف قند را کاهش دهید
از سیگار یا تنباکو دوری کنید
لثههای سالم نهتنها ظاهر لبخند شما را زیباتر میکنند، بلکه پایه و اساس سلامت دهان در طول زندگی هستند.
