ازوفاژیت رفلاکسی که به آن مری بارِت نیز گفته می‌شود، یک بیماری التهابی مری است که در اثر تماس مکرر و طولانی‌مدت پوشش داخلی مری با اسید معده ایجاد می‌شود. این حالت، شکل جدی‌تر و عارضه‌دار شده‌ی بیماری شایع ریفلاکس معده به مری (GERD) محسوب می‌شود.
زمانی که اسید معده به طور مکرر به مری بازمی‌گردد، به تدریج به پوشش حساس آن آسیب رسانده و باعث بروز علائم زیر می‌شود:
سوزش سر دل پایدار و آزاردهنده
درد یا احساس فشار در قفسه سینه که ممکن است با درد قلبی اشتباه گرفته شود
دشواری در بلع (دیسفاژی) یا احساس گیر کردن غذا در گلو
بازگشت غذا یا مایع ترش به دهان
سرفه‌های مزمن و گرفتگی صدا
اگر رفلاکس اسید به طور مؤثر کنترل نشود، التهاب مزمن مری می‌تواند منجر به عوارض جدی زیر شود:
زخم مری (اولسر): ایجاد زخم در پوشش مری به دلیل آسیب عمیق اسید.
تنگی مری: باریک شدن مری در اثر تشکیل بافت اسکار، که بلع غذا را بسیار دشوار می‌کند.
مری بارِت: مهم‌ترین عارضه بلندمدت، که در آن سلول‌های پوشش مری برای مقاومت در برابر اسید، تغییر شکل داده و شبیه سلول‌های پوشش روده می‌شوند. این تغییر خطر ابتلا به سرطان مری را به میزان قابل توجهی افزایش می‌دهد.
برای تشخیص قطعی و ارزیابی میزان آسیب، پزشکان از روش‌های زیر استفاده می‌کنند:
آندوسکوپی فوقانی: روش اصلی تشخیص، که در آن یک لوله منعطف مجهز به دوربین برای مشاهده مستقیم مری و نمونه‌برداری وارد مری می‌شود.
پایش ۲۴ ساعته pH مری: برای اندازه‌گیری دقیق میزان و دفعات بازگشت اسید به مری در طول یک شبانه‌روز.
عکس‌برداری با باریم: برای شناسایی تنگی‌ها یا ناهنجاری‌های ساختاری مری.
هدف اصلی درمان، کاهش تولید اسید معده، ترمیم پوشش مری و جلوگیری از عوارض است. این امر از طریق یک برنامه جامع قابل دستیابی است:
پرهیز از غذاهای محرک (مانند غذاهای چرب، تند، ترش، قهوه و شکلات)
کاهش وزن در صورت داشتن اضافه وزن
ترک سیگار و الکل
پرهیز از دراز کشیدن بلافاصله پس از غذا
بالا بردن سر تخت هنگام خواب
مهارکننده‌های پمپ پروتون (PPIs): مانند امپرازول و پنتوپرازول که قوی‌ترین داروها برای کاهش ترشح اسید معده و ترمیم مری هستند.
آنتی‌هیستامین‌های H2: مانند فاموتیدین که در کنترل ترشح اسید مؤثرند.
داروهای پروکینتیک: برای بهبود حرکت دستگاه گوارش و تخلیه سریع‌تر معده.
در موارد بسیار شدید و مقاوم به دارو، ممکن است اقدامات دیگری مانند عمل جراحی فوندوپلیکیشن برای تقویت اسفنکتر تحتانی مری در نظر گرفته شود.
با تشخیص به موقع و پایبندی به برنامه درمانی، می‌توان آسیب‌های ناشی از ازوفاژیت رفلاکسی را به طور مؤثری مدیریت کرده و از بروز عوارض جدی مانند مری بارِت پیشگیری کرد.
دکتر زهره دادور فوق تخصص گوارش برجسته مقیم تهران است که به دلیل تجربه و تخصص فراوان در زمینه سلامت […]
دکتر محمد امانی از متخصصان برجسته گوارش، کبد و آندوسکوپی در تهران هستند که با سال‌ها تجربه بالینی و علمی، […]
دکتر عبدالرضا سراقی فوق تخصص گوارش و کبد بزرگسالان در تهران است که به دلیل تخصص بالا و تعهد عمیق به بیماران شناخته می‌شود. […]